Avrupa Toplulukları Ortaklık Anlaşması (ECAA) olarakda bilinen Türk vatandaşlarının İngiltere’de bir işçi olarak veya kendilerine bir işyeri açarak iş kurmalarına ve çalışmalarına izin veren bir anlaşmadır.
İngiltere başvurunuzu 1973’te yürürlüğe giren ticari hükümler kapsamında değerlendirir ve buda Türkiye vatandaşlarının İngiltere’de ikamet etme, yaşama ve çalışabilme haklarına kavuşmalarına izin verir. Ankara Anlaşması, 12 Eylül 1963’te Ankara’da Avrupa Birliği ile imzalandı fakat İngiltere 1973’te AB’ye üye olduğundan 1963 Ankara Anlaşmasını resmen tanımış oldu.
Bu anlaşma kapsamında Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının İngiltere’de yaşama vede çalışması iki türde söz konusudur:
- İlki Türk İşçi Vizesi olarak bilinen ‘Turkish Worker Visa-ECAA1’
Bu vize halihazırda, İngiltere’de çalışmakta olan Türk vatandaşlarını ilgilendiren vizedir.
- İkincisi ise ‘Turkish Businessperson visa’ olarak da bilinen ECAA2
Bu vize İngiltere’de kendine ait işyeri kurmak isteyen Türk vatandaşlarına İngiltere’de yaşama ve çalışma hakkı verir (yanlız başvurulan iş kapsamında).
ECAA-2 Serbest Meslek Vizesi (ECAA Self-Employed Visa)
Ankara anlaşması kapsamında kişinin kendi işini kurması ile hak kazandığı Türk Serbest Meslek Vizesi olarak da bilinen bu vize, kişinin kendi hesabına çalışmasına izin verir ve Türk ECAA iş kategorisinde bir iş kurmak isteyen Türk vatandaşlarına İngiltere’de yaşama ve çalışma hakkı kazandırır.
Başvuru sahibinin başvuru esnasında şu temel koşullara uygunluğu aranır:
- Neden?
Kişi neden başvurusunda anlattığı işi yapmak istiyor? Kurmayı planladığı iş ile ilgili gerekli tecrübeleri, diplomaları, sertifikaları, becerileri veya yetenekleri var mı? Bahsedilen işin inandırıcılığı ve başarısı yüksek mi?
- Ne Kadar?
Kişinin iş planında anlattığı işini kurmak için yeterince sermayesi var mı? Önerilen işi kurmak ve işletmek için gerekli olan fonlara veya sermayeye sahip mi? Bu anlatılan sermaye kişiye ait mi? Kişinin bu paraya erişimi mümkün mü? Bahsedilen paranın kaynağı belli mi? Bu para kişinin anlattığı işi kurmasına yeterli mi?
- Nasıl?
Başvuran kişinin çalışma izni gerektiren ilave bir işe gerek kalmaksızın, başvurusunda bahsedilen kazançlar ile nasıl geçinebileceği bir diğer temel sorudur. Bu kişi veya kişiler ne kadar para ile geçinebilirler? Yıllık kiraları ne kadar? Kişinin bakmakla yükümlü olduğu ilave bireyler var mı? Yapmayı planladığı iş kişiyi ve varsa ailesini geçindirecek kadar mı? Bu iş, bu kadar kazanç yapma kapasitesine sahip mi?
Ön aşama:
Bu vizenin en önemli basamağı ilk başvurudur. Hem İngiltere’den dem de İngiltere dışından, posta ile veya internet üzerinden başvurusu mümkün olan bu vize gerekli evrakların, iş planının ve diğer gerekli tüm evrakların karar mercihlerine verilmesi ile başlar.
Kişi Ankara anlaşması serbest meslek vizesi kapsamında vize başvurusunu yapmış ve başvurusu pozitif sonuçlanmış ise kişiyi şu süreçler bekliyor;
İlk aşama:
İlk başvuruda kişiye 12 aylık bir süreyi kapsayan kalma izni verilecektir. Aslında bu sürece deneme süreci de diyebiliriz. Kişinin iş pananında anlattığı işi pratiğe dökmesi yani uygulamaya koyması beklenir.
Başvuran kişi vizesinin herhangi bir sürecinde aynı kategoride bir değişiklik talebinde de bulunabilir. Bu durumda, yukarıda belirtilen şartları tekrar yerine getirmelidir:
İkinci aşama:
Kişi ilk 12 ayın bitiminde tekrar başvuru yapıcaktır. Bu durumda iş zaten kurulmuş olmalıdır; işi yürütmek için yeterli fonun olması gerekir ve kişinin kazancı, ek başka işleri gerektirmeyecek kadar başvuranı ve varsa bakmakla yükümlü olduğu ailesini geçindirecek kadar yüksek olmalıdır.
Normal süreçte kişi belirtilen kriterleri karşılamışsa ilk bir yıllık vizesinin ardından üç yıllık bir vize uzatımı almalıdır. Fakat kimi durumda kişiye ikinci aşamada bir yıl daha verildiği de olabiliyor bunun sebebi veya gerekçesi ise kişinin işinde bazı koşulları yerine getirmemiş olmasıdır.
Üçüncü aşama:
Ankara anlaşması ‘Self-Employed’ visesinin normal süreci 1 yıl artı 3 yıl ve 4. yılın sonunda serbeslik hakkı verir lakin kimi başvurular başvuru sahibinin temel konularda uygunluğu görülmediğinden ikinci başvuruda yine 12 aylık bir vize ve devamında iki yıl ve toplamda 4 yıl olması söz konusu olabilir. 4. yılın sonunda serberslik yerine tekrar bir yıllık vize verildiği durumlarda ayrıca mevcuttur.
İngiltere’de dört yıl boyunca bir ECAA işadamı kategorisinde olduktan sonra, kişi serbestlik hakkı elde eder keza yine bunun için izin istemesi gerekir (yani gerekli form ile başvuru yapması).
Bu vizenin son serbestlik aşaması için 16 Mart 2018 de bir durdurma kararı alındı ve şuan henüz bu aşama için net bir bilgi İngiltere İçişleri Bakanlığı trafından belirtilmedi.
Bununla birlikte, bir başvuranın İngiltere göç yasalarını ihlal ettiğinin tespit etmesi halinde ECAA’dan fayda sağlanması engellenmektedir.
Ayrıca Ankara anlaşması kapsamında vize başvurusu bir hukuksal mevzuattır ve bir avukat veya gerekli lisanlara sahip olan kişiler (OISC) aracılığı ile yapılmalıdır. Ankara anlaşması kapsamında İngiltere’de serbest iş kurmak için gerekli iş planını bir muhasebeci hazırlayabilir.
